Karanlıkların Tadı

Şehirler ışıl ışıl... İrili ufaklı, parlak ve soluk milyonlarca lamba yanıp sönerek gökyüzüne doğru bir ışık demeti yükseliyor. Gece aydınlığı bir zaman sonra kör ediyor insanı. Gözünüz koyu bir karanlıkla buluşup dinlenmek istiyor. Karanlık yok!.. Şehirde asla gece olmuyor. Yalancı bir aydınlıkta, uzatılmış günlerin yorgunluğuyla gündüzleri akşama, akşamları sabaha ekleyip duruyoruz.

"Dısarıda karanlıkta oturmak özgürce sohbet etmeye vesiledir. Karanlık konuşmayı kışkırtır." diyor Alberto Manguel, "Geceleyin Kütüphanede"deki bir denemesinde. Çünkü "Aydınlıkta okuruz, karanlıkta konuşuruz... Aydınlıkta başkalarının uydurduklarını okur; karanlıkta kendi hikâyelerimizi uydururuz." Manguel'in bu cümlelerini okuduğumda, karanlıkların tadının unutulduğunu farkettim. Oysa Tanpınar'ın "Yaşadığım Gibi"deki o unutulmaz yazısında duyduğum kıskançlık kendisini zaman zaman hatırlatıp duruyordu. Uygarlık, geceleri büsbütün ışığa boğarak insanoğluna iyilik mi etti, kötülük mü bilemiyorum. Artık, bütün şehirlerin, hatta ücra köylerin bile sokakları bir ışık seliyle yıkanıyor geceleri. Gece ile gündüzün ayırt edici özelliği kalmayalı; gece o eski çağlardaki gizemini, masalsılığıni yitirdi...

Bir "eski zaman insanı" değilim belki; maziperestlik, nostaljiperverlik yapmak niyetinde de değilim ama, düşünüyorum da... Karanlıkların asıl tadı yaz gecelerinde saklıydı galiba. İlkyaz başından itibaren hayat bütünüyle sokağa taşar ve damlar, taşlıklar, çardaklar, sokak başları, ağaç altları, park köşeleri kendiliğinden oturma yerlerine dönüşürdü. Bu, yeniyetmeler için bulunmaz nimettir. Onların akranlarıyla konuşacak sonsuz meselesi, birbirlerine anlatacak bitip tükenmez hikâyeleri vardır.

İlkgençliğin dizgin vurulmaz çağında biz, uyku durak nedir bilmeden yaz gecelerini ihya ederdik. 'Yıldızların yağmurla yıkanmış kadar parlak' olduğu gecelerde, evlerden yavaşca sıvışır ve sonu gelmez sohbetlere dalardık. her gece birbirimize anlatacak o kadar çok şeyi nereden bulurduk! Galiba uyku kendini unuttururdu böyle zamanlarda. Biz de evdekilere kendimizi unuttururduk. Bazen artık konuşmaktan yorulmuş yahut anlatacak bütün hikâyeleri tüketmiş olmanın çâresizliğiyle 'hadi artık gidelim' deyip evin yolunu tutardık. Vsktin sabaha döndüğü saatlerde, insanlar uykunun bilmem kaçıncı katında yüzerken, maharetli hırsızlar gibi ayakuçlarımıza basarak, ses çıkarmadan, kapıları gıcırdatmadan usulca içeri süzülür, kimselere fark ettirmemenin huzuruyla bulduğumuz yere kıvrılıverirdik. Kazara annemiz uyanacak olsa, 'Nerelerdeydin, saatten haberin var mı senin, gündüzler çuvala mı girdi!' diye söylenmesi ve bir araba laf etmesi işten bile değildir. (Ruhu dinlensin; babaannem hiç kızmaz, söylenmezdi bile.)

O uzun karanlıkların bir yerinde acaba bu günleri hayal etmis miydik? Bilmiyorum. Bildiğim, artık gecelerin o eski tadının kalmadığı...

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Tarhana yalnızca bir çorba mıdır?

"... Derken bir sabah gözümüzü açardık ki damlar bembeyaz, bacalar duman püskürüyor, kar lapa lapa yağıyor. İçimizde biberli baharlı bir sıcağa, midemizde ise yükte hafif, 'kalori'de ağır bir yemeğe kuvvetle istek var. İşte o zaman böyle derdik: - Bir tarhana çorbası içsek! Tarhana çorbasına ufalanmış tulum peyniri ve tavada nar gibi kızartılmış zar biçimi ekmek parçaları karıştırmak âdettir. İçmesine doyum olmaz; mideye indiği zaman bütün vücuda yumuşak, okşayıcı ve canlandırıcı bir sıcaklık yayar. O kadar ki, sofradan başımızı pencereye çevirip kar tipisine sünepe sünepe, içiniz katıla katıla değil, meydan okurcasına bakmaya başlarsınız; kendinizi tam mânasiyle tok, besili ve hayat güreşine hazırlanmış bulursunuz!" * Refik Halid Karay; Karakışta Öz Türk Yemekleri Bu sözlerin kantarının kaçtığını düşünüp Refik Halid'e istihza ile bakmayınız. Siz ister kabul edin, ister etmeyin, tarhana çorbadan öte bir şeydir, ince sanattır. Dünyanın bütün çorbal...
Devamı

Dert adamı söyletirmiş...

Dert adamı söyletirmiş, söylemeye geldim. İçimdeki ifrazattan kurtulmak için ya üç saat yürümem lazımdı, ya da beş batman bulaşık yıkamam. Veyahut şu saatte dipli bucaklı temizliğe girişmem gerekiyor, lakin komşulara kıyamam. İçimi buraya dökmekten vazgeçeli çok oldu, içimi dökmekten vazgeçeli çok oldu. Artık yıldızım mı sönmüş, enerjim mi düşük, karma mı, kader mi ne derseniz deyin. Belki de ulan ben ne halt etmişim pişmanlığıyla kendini imha edecek bu satırları dizmekten başka çarem yok şu dakikada. Üstelik sabahtan beridir mutfaktaydım, biriktirdikçe biriktirdim. Beni pazar sabahı 7'de uyandıran şey ne ise ona hınçlandıkça bilendim. Sabah kargalar pisliğini deşelemeden işte olacağım. Anlayacağınız bu uzun girizgahı burada saçmalamaktan başka çarem olmadığını anlatmak için yazdım. Ya yazacağım, ya da nâçâr zaten bölük pörçük uykularımın rüyalarında, işyerinde beynimi sülük misali emikleyen kadın elimden a4 topunu alıp kaçtı diye cıngar çıkaracağım. Hülâsa eğleşmek, öğrenmek, dü...
Devamı

Barbarlar tükenmez

Eduardo Galeano, 'neredeyse evrensel bir tarih' dediği 'Aynalar'ın başında, "İnsanın dünyanın dört bir yanına doğru çıktığı yolculuk Afrika'dan başladı. Büyükbabalarımız gezegenin fethini oradan başlattılar. Farklı yollar beraberinde farklı kaderleri getirdi ve güneş de renk ayrımı işini üstlendi." diyor ve Ademoğullarının yeryüzüne bir gökkuşağı gibi yayıldığını söylüyordu. Büyük insanlık ailesi için bundan daha güzel bir tanımlama duyduğumu hatırlamıyorum: Yeryüzündeki gökkuşağı... "Bugün dünyanın gökkuşağını oluşturan kadınlar ve erkekler olarak bizlerin gerçek gökkuşağından fazla rengimiz var; ancak hepimiz Afrika kökenli göçmenleriz..." Derimizin beyazlığına bakıp bu gerçeği kabullenmek istemiyor olabiliriz... "Belki de ortak kökenimizi hatırlamayı reddediyoruz." diyor Galeano. "Çünkü ırkçılık hafıza kaybına neden oluyor ya da o çok eski zamanlarda dünyanın tümünün bizim krallığımız olduğuna, üzerinde sınırlar olmayan uçsuz bu...
Devamı