Caz ve hüzün

"Bir caz müziği gelip geçiyor hüzün", diyor Edip Cansever; defterime yazmışım. Temmuz akşamlarını ve cazın aramızdan o esmer sesiyle geçip gidişini.

Bir caz müziği gibi gelip geçti zaman...

(Caz'a olan ilgim Erkan Oğur'la başladı. Ve Jülide Özçelik'in Neşet Ertaş yorumlamaları bu ilgimi artırdı. - Neşet'i anmazsam olmazdı tabii.)

Caz' ın yazla olan yakınlığını anlatmaya iki sesin benzerliği yetmiyor. Yazlar elbette en çok hüzündür.

Hüzün, geceden önce gelip yerleşiyor. Ve konuşuyor sesinde esmer bir yalnızlıkla. Hilmi Yavuz'un 'Akşam Şiirleri'nden bir dizeyle: "Yüzüme bak, hüzüne bakmış olursun".

Caz da elbette en çok hüzündür. Kara bulutlar altında sarı bir yağmurluğa bürünüp gelir. Durur öylece, bakar, konuşmaz. Bazı akşamlar da öyledir, susar. Bu sırada, Al Jarreau, o uzun kollarını sallamış, yüzünde dünyaları umursamaz bir gülümseyişle söyler: "We're in this love together". Sesini bütün enstrümanların üstüne çıkarıp, gülerek. Yağmur yağacakmış, yağsın. Vakit ilerlemiş, tükensin! Kendi sesinin aydınlığında dans eden bir cazcıdan daha mesut kim olabilir!

Hüznün içinden usulca bir sevinçle çıkıp gelir, o sarı yağmurlukların altında esmer bir gülümseme. Güzelleşir gece. Caz, 'hüzünlü bir bahtiyarlık'la şarkı söylemenin sevincidir.

Bir caz müziği gibi gelip geçiyor zaman... Suskun, öylece, bulutların altında; gitarın, saksafonun, armonikanın ve o esmer sesin açtığı yoldan geceye karışıp gideriz. Biraz daha kendimiz, biraz daha bahtiyar belki.

Hayata hüzünlü bir bahtiyarlıkla gülümseyenler, cazı neden severler? Çünkü caz, rahatı kaçıkların müziği, dünya kollarına büyük gelenlerin, acısı koyuların, uzaklara bakıp gülümseyenlerin, yolun sonunu göremeyenlerin müziği. Çünkü, bence caz, bütün rindlerin müziği!

Gece, bir caz müziği gibi gülümseyip geçiyor.

Bu ülkeden yaşamanın bezdiriciliği üzerine konuşmak; hüzünlü, acı. Böyle dillerle komuşmayı bilmeyenler... Böyle rant teşekkülleri, köşe dönücüler, kara politikalar, çeşme akarken testisini doldurmalar... Cahili olanlar bunların ve iyi ki bilmeyenler o dillerle konuşmayı.

Peki ya; 'kaçarken' boğularak ölen dört aylık bebekler, okula giden çocuğuna harçlık veremeyen babalar, dertliler, garipler... Dilleri çok yalın, çok kederli, çok 'çocuk' olanlar. Eteklerinden hüzün, dert akanlar... Yüzleri kat kat hüzün olanlar. Çok ağlayıp, çok susanlar...

İşte bunun için caz seviyoruz. Bunun için karşımıza solgun fotoğraflar koyup, cazın ardından Neşet dinliyoruz. Türküler dinleyip susuyoruz. Susup yine türküler dinliyoruz.

İşte bunun için, birbirine bakmadan, telefonda bile konuşamayanlar... Bir dize bulup onun serinliğinde sabahlayanlar... Görmediği zamanlarda hep birbirini düşünenler. Öyküler biriktiren anlatmaya. Fotoğraflar ve şiirler biriktirenler... Birlikte yola çıkanlar, 'yolda' olmanın sevinci ve heyecanıyla tutuşup, yürüyenler...

Zaman bir caz müziği gibi geçer yolda, mesut eder insanı. En çok yazı sevenler, bir de akşamları...

Buğusu üstünde bir şiir gibi caz, o esmer sesiyle gelip girer aramıza...

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Tarhana yalnızca bir çorba mıdır?

"... Derken bir sabah gözümüzü açardık ki damlar bembeyaz, bacalar duman püskürüyor, kar lapa lapa yağıyor. İçimizde biberli baharlı bir sıcağa, midemizde ise yükte hafif, 'kalori'de ağır bir yemeğe kuvvetle istek var. İşte o zaman böyle derdik: - Bir tarhana çorbası içsek! Tarhana çorbasına ufalanmış tulum peyniri ve tavada nar gibi kızartılmış zar biçimi ekmek parçaları karıştırmak âdettir. İçmesine doyum olmaz; mideye indiği zaman bütün vücuda yumuşak, okşayıcı ve canlandırıcı bir sıcaklık yayar. O kadar ki, sofradan başımızı pencereye çevirip kar tipisine sünepe sünepe, içiniz katıla katıla değil, meydan okurcasına bakmaya başlarsınız; kendinizi tam mânasiyle tok, besili ve hayat güreşine hazırlanmış bulursunuz!" * Refik Halid Karay; Karakışta Öz Türk Yemekleri Bu sözlerin kantarının kaçtığını düşünüp Refik Halid'e istihza ile bakmayınız. Siz ister kabul edin, ister etmeyin, tarhana çorbadan öte bir şeydir, ince sanattır. Dünyanın bütün çorbal...
Devamı

Dert adamı söyletirmiş...

Dert adamı söyletirmiş, söylemeye geldim. İçimdeki ifrazattan kurtulmak için ya üç saat yürümem lazımdı, ya da beş batman bulaşık yıkamam. Veyahut şu saatte dipli bucaklı temizliğe girişmem gerekiyor, lakin komşulara kıyamam. İçimi buraya dökmekten vazgeçeli çok oldu, içimi dökmekten vazgeçeli çok oldu. Artık yıldızım mı sönmüş, enerjim mi düşük, karma mı, kader mi ne derseniz deyin. Belki de ulan ben ne halt etmişim pişmanlığıyla kendini imha edecek bu satırları dizmekten başka çarem yok şu dakikada. Üstelik sabahtan beridir mutfaktaydım, biriktirdikçe biriktirdim. Beni pazar sabahı 7'de uyandıran şey ne ise ona hınçlandıkça bilendim. Sabah kargalar pisliğini deşelemeden işte olacağım. Anlayacağınız bu uzun girizgahı burada saçmalamaktan başka çarem olmadığını anlatmak için yazdım. Ya yazacağım, ya da nâçâr zaten bölük pörçük uykularımın rüyalarında, işyerinde beynimi sülük misali emikleyen kadın elimden a4 topunu alıp kaçtı diye cıngar çıkaracağım. Hülâsa eğleşmek, öğrenmek, dü...
Devamı

Barbarlar tükenmez

Eduardo Galeano, 'neredeyse evrensel bir tarih' dediği 'Aynalar'ın başında, "İnsanın dünyanın dört bir yanına doğru çıktığı yolculuk Afrika'dan başladı. Büyükbabalarımız gezegenin fethini oradan başlattılar. Farklı yollar beraberinde farklı kaderleri getirdi ve güneş de renk ayrımı işini üstlendi." diyor ve Ademoğullarının yeryüzüne bir gökkuşağı gibi yayıldığını söylüyordu. Büyük insanlık ailesi için bundan daha güzel bir tanımlama duyduğumu hatırlamıyorum: Yeryüzündeki gökkuşağı... "Bugün dünyanın gökkuşağını oluşturan kadınlar ve erkekler olarak bizlerin gerçek gökkuşağından fazla rengimiz var; ancak hepimiz Afrika kökenli göçmenleriz..." Derimizin beyazlığına bakıp bu gerçeği kabullenmek istemiyor olabiliriz... "Belki de ortak kökenimizi hatırlamayı reddediyoruz." diyor Galeano. "Çünkü ırkçılık hafıza kaybına neden oluyor ya da o çok eski zamanlarda dünyanın tümünün bizim krallığımız olduğuna, üzerinde sınırlar olmayan uçsuz bu...
Devamı